Review Lensbaby Sol 45

Review Lensbaby Sol 45.

Vorig jaar Augustus kwam de Lensbaby-video uit op de Photofacts Academy. Sindsdien kreeg ik regelmatig vragen over de Sol 45. Vragen zoals: “Is dit de beste lens voor beginners of kan ik beter de Composer Pro II kiezen met de Sweet 50?”. Ik kon hier echter geen antwoord op geven, want ik had nog nooit met de Sol 45 gewerkt. Toen ik ontdekte dat de lens te krijgen was voor de Nikon Z6 besloot ik hem aan te schaffen en te kijken hoe deze telg uit de Lensbaby-familie mij zou bevallen. Ik was ook benieuwd of de lens een toegevoegde waarde zou hebben als je al een Composer Pro II hebt met de Sweet 35 of 50. Die vraag kreeg ik namelijk ook regelmatig. Een mooie reden om eens met de Sol 45 aan de slag te gaan.

Uit de doos:

Bij het uitpakken valt me gelijk op dat de Lensbaby Sol 45 lekker licht en compact is. De behuizing is van metaal en de lens ziet er mooi strak uit. De Sol 45 heeft een vast brandpunt van 45mm (op een full frame camera) en heeft een lichtsterkte van F/3.5. Net zoals de Lensbaby Composer Pro II kun je deze lens ook buigen. De bredere ring met het slot-tekentje erop gebruik je om de buiging vast te zetten. De kleinere ring helemaal aan de voorkant is de scherpstelring. Wat deze lens speciaal maakt, zijn de twee bijzonder uitziende bokeh-bladen aan de voorkant van de lens, waarmee je het bokeh (onscherpe deel) kunt beïnvloeden op de foto.

Wat zijn de verschillen en/of overeenkomsten van de Lensbaby Sol 45 en Composer pro met Sweet 35 of 50?

Net zoals alle andere lenzen van Lensbaby is dit een handmatige lens. De Lensbaby Sol 45 heeft net zoals de Composer Pro II met Sweet 35 of 50 een rond scherpte gebied. Als je al gewend bent te werken met de Composer Pro is het wat wennen dat de smalle schermstelring bij de Sol 45 helemaal vooraan zit terwijl deze bij de Composer Pro breder is en wat meer naar achter zit. De bredere ring die bedoeld is om de buiging van de Sol 45 vast te zetten zit vrij vooraan bij deze lens terwijl bij de Composer Pro deze juist weer smaller is en dicht tegen je body aan zit.

De hoek waarin je de Sol 45 kunt buigen is kleiner dan de hoek van de Composer Pro II. Van de Sol 45 is deze hoek namelijk 8,5 graden, terwijl de hoek van de Composer Pro II 15 graden is. Door de grotere buighoek van de Composer Pro II is het met deze lens moeilijk scherpstellen. Het is niet aan te raden om je lens maximaal te buigen aangezien er dan weinig scherp is in je beeld. Je scherpstelgebied valt namelijk op dat moment buiten de zoeker. Zeker met een crop-camera moet je daarom niet teveel buigen. Het voordeel van de kleinere buighoek van de Sol 45 is dan ook dat je makkelijker scherp kunt stellen en er ook altijd wel iets scherp is ook al is de lens maximaal gebogen. De overgang van het onscherpe gebied (bokeh) naar de scherpe ‘sweetspot‘ is duidelijk te zien bij de Sol. Dat is ook niet zo gek, want door de kleinere buighoek hou je ook meer scherpte dan bij de Composer Pro II.

De uitstraling van de foto’s kan je absoluut met elkaar vergelijken. Ze hebben dezelfde ronde sweet spot met een bokeh dat snel vaag wegloopt in de hoeken. De vervorming in de hoeken is bij de Sol 45 minder sterk door de mindere buiging. Je kunt dus wel makkelijker scherpstellen met de Sol, maar met de Composer Pro II is het in mijn beleving wel iets creatiever werken. Juist van het effect dat de sterkere vervorming geeft, maak ik bij macrofotografie graag gebruik. Bij beide lenzen geldt wel dat hoe dichter je op je onderwerp werkt, hoe minder je van de vervorming zal zien. Zeker als het licht en de achtergrond erg neutraal zijn.

Zoals gezegd heeft de Sol 45 twee bijzondere bokeh-bladen die je met de hand los van elkaar voor de lens kunt schuiven. In deze bokeh-bladen zitten openingen die ervoor zorgen dat je, bij plaatsing voor de lens, in het bokeh een bijzondere tekening krijgt. Deze bokeh-bladen zitten vast op een ring die je handmatig kunt ronddraaien voor je lens. Zo kun je zelf bepalen in welke richting de structuren in je foto lopen. Zet je deze bokeh-bladen allebei voor je lens, dan zul je zien dat de foto een stuk donkerder wordt en dus moet je je belichting goed in de gaten houden. Ik probeer altijd een goede harmonie te vinden tussen het onderwerp en het bokeh. Door te spelen met de bokeh-bladen versterk ik mijn onderwerp door het beter uit te laten komen. Ik vind het werken met de bokeh-bladen niet in iedere foto mooi. Het kan namelijk ook te druk zijn. Dat geldt ook voor de Lensbaby Composer Pro II en Sweet 35 of 50 als je die teveel buigt, vooral met veel contrast in een foto.

Wanneer je met de Composer Pro II naar het licht buigt en er tegenin fotografeert, kan je fraaie flairs in je foto krijgen. Doe ik ditzelfde met de Sol 45 dan geeft hij niet zozeer flairs, maar krijg ik eerder een witte gloed in de hoeken en zie ik ook een wat lichtere spot in het midden van mijn beeld. Dit is niet in iedere situatie gewenst, maar bij macrofotografie maak ik daar graag gebruik van omdat het een soort ‘high key’ effect aan de foto geeft.

Macro:

Om macro foto’s te kunnen maken heb je macro voorzetlensjes nodig. De Sol 45 heeft filtermaat 46mm. Ik heb zelf een setje van 3 macro-voorzetlensjes die je aan de voorkant erop schroeft. Het ‘nadeel’ hiervan is dat je ze steeds eraf en erop moet draaien als je de bokeh-bladen wel of niet wilt gebruiken of de richting van het structuur in je bokeh wilt veranderen. Met een Sol 45 is het daarom eigenljk handiger om met tussenringen te werken om dit te voorkomen. Ik werk zelf niet graag vanaf statief, omdat ik op die manier sneller een betere hoek kan vinden voor de compositie. Het is dan logischerwijs wel wat lastiger om exact dezelfde compositie terug te vinden. Ook voor deze reportage heb ik geen gebruik gemaakt van een statief. Niet iedere compositie zal daarom exact hetzelfde zijn bij de voorbeeldfoto’s maar het effect is wel duidelijk.

Conclusie:

Voor beginners is dit zeker een lens die makkelijker werkt dan de Composer Pro II. Door de kleinere buighoek krijg je sneller en makkelijker een scherpe ‘sweetspot‘ in de foto. Vind je het lastig om handmatig scherp te stellen, dan kan deze lens wel eens een betere optie voor je zijn dan de Lensbaby Composer Pro II met Sweet 35 of 50.
Als ik zelf zou moeten kiezen tussen de Lensbaby Composer Pro II en de Lensbaby Sol 45 ga ik toch voor net dat beetje meer buighoek van de Lensbaby Composer Pro II. Dat geeft voor mij iets meer creative vrijheid. Gelukkig heeft deze lens een prijs (net onder de €200), die voor een ‘lens erbij’ voor de liefhebber goed te doen is. Zelf heb ik heb hem graag in mijn collectie omdat hij zo makkelijk werkt én omdat hij met de bokeh-bladen heel speciale effecten aan je achtergrond kan geven. Het enige wat me nu kan overkomen is keuzestress als ik moet besluiten welke lens ik meeneem wanneer ik op pad ga.

Wil je nog meer resultaten zien, bekijk dan mijn Lensbaby Sol 45 portfolio.